Romancero Gitano
(Σημείωμα του συνθέτη για το έργο / 14.4.92) Λίγο πριν ξεσπάσει η Δικτατορία, στις αρχές του 1967, ο Αλέκος Πατσιφάς με ρώτησε αν θα μ΄ενδιέφερε μια νέα συνεργασία με τον Οδυσσέα Ελύτη, μετά την επιτυχία που σημείωσαν οι ΜΙΚΡΕΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ, που κι αυτές είχαν γίνει με πρωτοβουλία του. Φυσικά απάντησα θετικά και τότε μου αποκάλυψε ότι είχε ήδη μιλήσει με τον Ελύτη, ο οποίος βρισκόταν στο τέλος της μετάφρασης του κύκλου ROMANCERO GITANO του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.
πληροφορίες & μουσικήΤα Λαϊκά
Τον Μάρτη του 1967, έναν μήνα πριν ξεσπάσει η στρατιωτική Δικτατορία, ο Θεοδωράκης δέχεται την επίσκεψη ενός νεαρού ποιητή, του Μάνου Ελευθερίου, ο οποίος του δίνει ένα κύκλο δώδεκα ποιημάτων που ο συνθέτης θα βαφτίσει αργότερα ΤΑ ΛΑΪΚΑ.
πληροφορίες & μουσικήΤραγούδια για το ΠΑΜ
Γράφτηκαν αρχές Μαΐου 1967, στο σπίτι του Λελούδα (οδός Στρατιωτικού Συνδέσμου) στο κολωνάκι, όπου ο συνθέτης κρυβόταν. Λίγες μέρες πρίν, στο ίδιο σπίτι, τυπώθηκε η πρώτη προκήρυξη του Πατριωτικού Μετώπου. Ο Θεοδωράκης ζήτησε δύο μαγνητόφωνα, ώστε τραγουδώντας και γράφοντας από το ένα στο άλλο να δώσει την εντύπωση χορωδίας (ως εκ τούτου, όσοι συλλαμβάνονταν εκείνη την εποχή ανακρίνονταν αν συμμετείχαν στην χορωδία!). Συγχρόνως κρατούσε το ρυθμό χτυπώντας ένα χάρακα πάνω στο τραπέζι. Η μαγνητοταινία κυκλοφόρησε αμέσως στο εξωτερικό σε εκατοντάδες χιλιάδες δίσκους. Αργότερα η Μελίνα Μερκούρη ξεκίνησε τις συναυλίας της στην Ευρώπη με τα τραγούδια αυτά, που έμειναν άγνωστα στην Ελλάδα.
πληροφορίες & μουσικήΤα τραγούδια του Αγώνα - Αρκαδία IV
ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ Ποίηση: Αλέκου Παναγούλη, Μάνου Ελευθερίου, Γεωργίας Δεληγιάννη-Αναστασιάδη, Νότη Περγιάλη, Μίκη Θεοδωράκη Σύνθεση: Βραχάτι, Ζάτουνα, Στρατόπεδο Ωρωπού και Λονδίνο. Νοέμβριος '69 - Απρίλης 70 Ηχογράφηση: 1971, Λονδίνο. Μίκης Θεοδωράκης, Μαρία Φαραντούρη, Μαρία Δημητριάδη, Λάκης Καραλής, Polydor ΑΡΚΑΔΙΑ IV - ΩΔΑΙ Ποίηση: Ανδρέα Κάλβου Σύνθεση: 'Ανοιξη του 1969, Ζάτουνα. Ηχογράφηση: 1971, Λονδίνο, Μαρία Φαραντούρη. Συμπεριλήφθηκε στο δίσκο ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ, Polydor.
πληροφορίες & μουσικήΟ Ήλιος και ο Χρόνος
Από το ημερολόγιο του συνθέτη (ΧΡΕΟΣ Β΄): Στις 21 Αυγούστου πιάστηκα στο Χαϊδάρι. Στο τέταρτο πάτωμα στην οδό Μπουμπουλίνας, στο κελί αρ. 4, περίμενα το μαρτύριο και το θάνατο. Στις 4 Σεπτεμβρίου μου έφεραν χαρτί και μολύβι. Τότε έγραψα 32 ποιήματα. Τις προηγούμενες νύχτες τις πέρασα άγρυπνος με την πλάτη κολλημένη στον τοίχο, περιμένοντας από στιγμή σε στιγμή να με πάρουν για το μαρτύριο ή για την εκτέλεση. Όλη μου η ύπαρξη σημαδεύτηκε από την αναμονή του βέβαιου θανάτου. Καθώς ο χρόνος κυλούσε επίμονα και βασανιστικά, έβλεπα με το νου μου καθαρά την εικόνα της τελευταίας στιγμής. Ο πρωινός ουρανός είχε ένα χρώμα βαθιά γαλάζιο. Η ατμόσφαιρα διάφανη, με κρυσταλλένια καθαρότητα. Τι θα φώναζα σ΄αυτήν τη στιγμή του τέλους; Αυτή η σκέψη μου έγινε τυραννική. Ένας φρουρός έμενε πάντα μαζί μου μέσα στο κελί. Αν είχε κάποια κατανόηση μπορούσε τότε να κουβεντιάζω λίγο μαζί του. Ζήτω η ζωή! Ζήτω η ζωή! Να φωνάξω άραγες «ζήτω η ομορφιά», «ζήτω η αγάπη»;
πληροφορίες & μουσικήΜυθιστόρημα
Ποίηση: Γιώργος Σεφέρης Σύνθεση: Ιανουάριος του 1968 στις Φυλακές Αβέρωφ Ερμηνεία Μαρία Φαραντούρη Ηχογράφηση: 1971, Παρίσι Polydor Περιλαμβάνεται στον δίσκο "Θεοδωράκης διευθύνει Θεοδωράκη Vo.2"
πληροφορίες & μουσικήΤα Τραγούδια του Αντρέα
Ποίηση: Μίκη Θεοδωράκη Σύνθεση: 1968, Βραχάτι Ερμηνεία: Αντώνης Καλογιάννης Ηχογράφηση: 1971, Polydor Περιλαμβάνεται στον δίσκο: Ο Θεοδωράκης διευθύνει Θεοδωράκη Νο2
πληροφορίες & μουσικήΝύχτα Θανάτου
Σύνθεση: 1968, Βραχάτι Ποίηση: Μάνος Ελευθερίου Ερμηνεία: Αντώνης Καλογιάννης Ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας: Κώστας Κλάβας Ηχογράφηση: 1974 Polydor/Phonogram Περιλαμβάνεται στον δίσκο "Θεοδωράκης διευθύνει Θεοδωράκη Vo.1
πληροφορίες & μουσικήΑρκαδία ΙΙ και ΙΙΙ
ΑΡΚΑΔΙΑ II και III Το πρώτο από τα τραγούδια που αποτέλεσαν την ¨Αρκαδία II¨, το ¨Ο άνεμος γέννησε τη νύχτα¨ είχε μπει σαν ¨μότο¨ στην δεύτερη συλλογή διηγημάτων μου, που εξέδωσα το 1964. Βλέποντας αυτό μάλιστα ο ποιητής Τάκης Σινόπουλος με προέτρεψε να ασχοληθώ αποκλειστικά με τα ποιήματα. Μέχρι τότε είχαν βγει δυο τρία τραγουδάκια μου από το Λεοντή και το Μυλωνά. Αν δείτε τα περισσότερα από τα τραγούδια της ¨Αρκαδίας II¨ είναι γραμμένα σ’ ένα στυλ μπαλάντας. Ήθελα πολύ τότε να ακολουθήσω τη γραφή της μπαλάντας του Φρανσουά Βιγιόν. Χωρίς να ακολουθώ ιστορικά ένα θέμα, να υπάρχει ωστόσο σ’ ολόκληρο το ποίημα μια ιστορία.
πληροφορίες & μουσική18 Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας
Τα ποιήματα αυτά, εκτός από το 16 και 17, γράφτηκαν όλα σε μια μέρα, στις 16 του Σεπτέμβρη 1968 στο Στρατόπεδο Πολιτικών Κρατουμένων, στο Παρθένι Λέρου, ύστερα από κρυφή παραγγελία του Μίκη να μελοποιήσει στίχους μου ¨εκείνης της ώρας¨. Δεν βρήκα τρόπο να του τα στείλω τότε. Αργότερα τα ξαναδούλεψα, πάλι σε μια μέρα, στις 18 του Νοέμβρη 1969, στο Καρλόβασι Σάμου. Κι έμειναν για πολλούς γνωστούς λόγους-μα κι από το δισταγμό μου για την απαραίτητη ¨περιστασιακή¨ απλοϊκότητά τους. Έπρεπε μόνο να ¨τραγουδηθούν¨ και όχι να δημοσιευτούν. Τα ποιήματα 16 και 17 γράφτηκαν στο Καρλόβασι Σάμου, την 1η του Μάη του 1970. Όλα είναι χαρισμένα στο ΜΙΚΗ. ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ
πληροφορίες & μουσικήMπαλάντες
Σύνθεση: 1973 - 1974 στο Παρίσι και σε άλλες πόλεις όπου έδινε συναυλίες ο συνθέτης με τους συνεργάτες του. Τα μισά πάντως τραγούδια γράφτηκαν στο Ντουμπρόβνικ, 1973. Ποίηση: Μανώλης Αναγνωστάκης Ερμηνεία: Mαρία Φαραντούρη, Πέτρος Πανδής Ενορχήστρωση και Διεύθυνση Ορχήστρας: Σταύρος Ξαρχάκος Κρατική ορχήστρα Ελληνικής μουσικής Ηχογράφηση: 2007, Αθήνα ΛΙΣΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ: 01. Πέτρος Πανδής - Το ναυάγιο 02. Μαργαρίτα Ζορμπαλά - Δρόμοι παλιοί 03. Μαργαρίτα Ζορμπαλά - Κάτω απ' τα ρούχα μου 04. Πέτρος Πανδής - Χαρά χαρά 05. Μαργαρίτα Ζορμπαλά - Οι στίχοι αυτοί 06. Πέτρος Πανδής - Μεσ' τη κλειστή μοναξιά μου 07. Πέτρος Πανδής - Και περνούσανε τα τραμ 08. Πέτρος Πανδής - Όλα έχουν αποδελτιωθεί 09. Μαργαρίτα Ζορμπαλά - Όταν μια άνοιξη
πληροφορίες & μουσικήΣτην Ανατολή
Ποίηση: Μιχάλης Κακογιάννης, Μίκης Θεοδωράκης, Γιάννης Καλαμίτσης, Κώστας Στυλιάτης Σύνθεση: 1973, Παρίσι. Η σύνθεση της μουσικής καθώς και τα ποιήματα του συνθέτη έγιναν κατά την διάρκεια της περιοδείας του στον ανατολικό Καναδά - ΗΠΑ - Μεξικό το 1973, λίγο πριν ξεσπάσουν τα γεγονότα στο πολυτεχνείο. Ερμηνεία: Στέλιος Καζαντζίδης Δεύτερη φωνή: Χάρις Αλεξίου Ηχογράφηση: 1974 Διεύθυνση ορχήστρας: Μίκης Θεοδωράκης Ηχογράφηση: 1974 Ηχολήπτης: Νίκος Κανελόπουλος
πληροφορίες & μουσικήΤης Εξορίας
Ποίηση: Μίκης Θεοδωράκης, Πάνος Λαμψίδης, Γιάννης Νεγρεπόντης, Μανόλης Αναγνωστάκης, Τάσος Λειβαδίτης Σύνθεση: Ανάμεσα 1943 - 1975 Ερμηνεία: Βασίλης Παπακωνσταντίνου Ηχογράφηση: 1976 Ηχολήπτης: Γιάννης Σμυρναίος
πληροφορίες & μουσική